26 mrt Wilsbekwaam bij het laten opstellen van een testament? De rol van de notaris
Testament en wilsbekwaamheid
[three_fourth] In mijn nieuwsbericht van 18 maart jl. heb ik de mogelijkheid besproken van een nietig testament bij wilsonbekwaamheid van de erflater. In navolging van dit bericht bespreek ik aan de hand van een uitspraak van het gerechtshof Amsterdam de rol van de notaris bij het opstellen van een testament op het moment dat getwijfeld kan worden aan de wilsbekwaamheid van een erflater.
De zaak waarover het gerechtshof op 13 januari 2015 uitspraak heeft gedaan betreft een klacht van een dochter van een erflater aan het adres van de notaris, die op schriftelijk verzoek van de bank van erflater (de brief was medeondertekend door erflater) een testament heeft opgesteld waarin de dochter is onterfd door erflater.
De klacht van de dochter houdt in dat erflater niet meer in staat was om zijn wil te bepalen tijdens het opmaken en passeren van het testament en dat de notaris zonder nader medisch onderzoek naar de wilsbekwaamheid van erflater het testament niet had mogen passeren.
De rechtbank verklaart de klacht van de dochter ongegrond. In hoger beroep oordeelt het hof echter anders.
De notaris heeft het testament (concept) op 24 februari 2012 op zijn kantoor met erflater besproken en op 27 februari 2012 heeft de notaris erflater bezocht in de instelling waar erflater op dat moment woonde om nogmaals het testament te bespreken. Erflater leed aan de ziekte van Alzheimer en om die reden woonde hij in een zorginstelling voor dementerende ouderen. De notaris heeft aangegeven dat erflater tijdens de gesprekken af en toe verstrooid leek en afwezig was.
Van de psychische gesteldheid van erflater was op 29 december 2011 een enigszins beperkt rapport opgesteld, maar dit rapport was tijdens het passeren van het testament reeds een half jaar oud. Het oordeel over de wilsbekwaamheid van de erflater alleen baseren op dit rapport volstaat niet, aldus het hof. De notaris had het nodige volgens het hof moeten doen om advies in te winnen bij een onafhankelijke deskundige omtrent de wilsbekwaamheid van de erflater ten tijde van het passeren van het testament. Bijvoorbeeld een arts met voldoende kennis op het gebied van de ziekte van Alzheimer.
Volgens het hof waren er voldoende aanwijzingen om te twijfelen aan de wilsbekwaamheid van de erflater en de zorgvuldigheid gebood om hiernaar nader onderzoek te verrichten. Daarbij speelt ook een rol dat erflater zelf bereid was om aan een medisch onderzoek mee te werken. Tevens is niet gebleken dat met het passeren van het testament enige spoed vereist was.
Het hof verklaart de klacht van de dochter tegen de notaris dan ook gegrond, maar het hof legt geen maatregel op. Daarover stelt het hof het volgende:
“Door de Vereniging van Estate Planners in het Notariaat (EPN) en de Vereniging van Indicerende en adviserende Artsen (VIA) is een Protocol Wilsbekwaamheid ontwikkeld, dat in april 2013 is samengevoegd met het Stappenplan. Als gevolg hiervan kunnen bij de VIA aangesloten onafhankelijke artsen de wilsbekwaamheid van een cliënt van de notaris onderzoeken en beoordelen. Sinds het voorjaar van 2013 is het voor een notaris dus veel gemakkelijker om een arts bereid te vinden om de wilsbekwaamheid van een testateur te onderzoeken en hierover een medische verklaring af te geven dan in de periode dat de notaris het testament van erflater opstelde en passeerde.
Het voorgaande en de omstandigheid dat aannemelijk is geworden dat de notaris zich wel degelijk heeft ingespannen om de nodige zorgvuldigheid bij de beoordeling van de geestesgesteldheid van erflater te betrachten, zij het dan ook dat dat niet in een medisch onderzoek heeft geresulteerd, geeft in dit concrete geval aanleiding om aan de notaris geen maatregel op te leggen.”
De klacht is dus gegrond volgens het hof, maar een maatregel opleggen is niet aan de orde. Daarbij is van belang dat de notaris meerdere pogingen heeft gedaan om artsen in te schakelen om een dergelijk oordeel te verkrijgen, maar is dat hem uiteindelijk niet gelukt.
Wat vindt u? Is de klacht terecht gegrond verklaard? Was een maatregel op zijn plaats geweest?
Advocaat erfrecht Haarlem
Wordt een testament aangevochten of wenst u zelf een testament te betwisten? Bolweg Advocatuur kan u hierover voorlichten en desnoods u bijstaan in een procedure.
[/three_fourth][one_fourth_last][/one_fourth_last]
Bolweg Advocatuur, dé advocaat erfrecht Haarlem
[one_half] Neem voor vragen of juridische bijstand bij een erfenis contact op met Bolweg Advocatuur door een e-mail te sturen naar info@bolwegadvocatuur.nl, te bellen naar 023 – 212 34 00 of klik hier om contact op te nemen met Bolweg Advocatuur!
Wilt u een routebeschrijving naar het kantoor? Vind hier de routebeschrijving naar het kantoor van uw advocaat erfrecht van Bolweg Advocatuur!
Het kantoor is gevestigd aan de rand van het centrum van Haarlem, op relatief korte afstand van de steden Heemstede, Aerdenhout, Zandvoort en Bloemendaal.
[/one_half][one_half_last]
[/one_half_last]